یک گروه بین المللی از دانشمندان فسیل گونه جدیدی از نوعی خزنده دریایی دلفین مانند هم عصر دایناسور را در عراق یافته اند که شناخت ما را از تکامل و انقراص این خزنده های دریایی باستان متحول می کند.

 مهر- پژوهشگران انگلیسی و بلژیکی نتایج تحقیقات خود را در نشریه  Biology Letters منتشر کرده اند.

این گونه جانوری ایکتیوساروس خوانده می شود که خزنده های دریایی هستند که صدها فسیل آنها از زمان داینوسورها به دست آمده است.

دکتر والتین فیشر از دانشگاه لیژ بلژیک در توصیف ظاهر این جانور باستان گفت: قد آنها از یک تا بیش از 20 متر متفاوت بوده ، همگی آنها بچه زا بودند و در دریا به دنیا می آمدند. برخی از آنها شناگرهای سریعی بودند و می توانستند به اعماق بروند. چشمان درشت داشته و خونگرم بودند.

تا همین اواخر تصور می شد که ایکتیوساروس به تدریج و در جریان تنوع زیستی از طریق رویدادهای انقراضی متعدد در طول دوره ژوراسیک از بین رفته اند.

تصور می شد حوادث پی در پی، همه ایکتیوساروس ها را کشته است البته به جز آنهایی که به طور قدرتمندانه ای می توانستد شنا کنند و زندگی خود را در اقیانوس های آزاد ادامه دهند.

بر اساس این الگو تصور می شد که ایکتیوساروس ها به سرعت و به طور مداوم به شناگرهای سریعتری در آبهای آزاد تبدیل شدند و به نظر می رسید هیچ دوره سکونی در تاریخچه طولانی تکامل آنها دیده نمی شود.

با این حال یک گونه کاملا جدید از ایکتیوساروس ها از منطقه کردستان عراق به دست آمده است که دیدگاه دانشمندان را در مورد این جانور تغییر داده است. این گونه توسط زمین شناسان نفتی انگلیسی در طول دهه 1950 به دست آمده است.در این فسیل تقریبا اسکلت جانور به خوبی حفظ شده است.

این فسیل بر روی یک تکه سنگ حفظ شده بود و زمین شناسان در هنگام حفاری برای یافتن نفت آن را یافته و به انگلیس انتقال داده بودند. این فسیل از آن زمان تا کنون در موزه نگهداری می شود.

مطالعه بر روی این فسیل از دهه 1970 آغاز شد و آن پس محققان متفاوتی بر روی آن کار کردند.

محققان در جدیدترین یافته های خود نام این گونه جانوری را Malawania anachronus به معنای خارج از شناگر گذاشتند. با وجود آنکه این جانور در دوره کرتاسه می زیسته اما آخرین عضو شناخته شده از ایکتیوساروس ها است که مدتها تصور می شد در اوایل ژوراسیک یعنی 66 میلیون سال زودتر منقرض شده اند.

این نوع ایکتیوساروس باستانی ظاهرا با یک سکون تکاملی شناخته می شود: به نظر می رسد که بین اوایل ژوراسیک و کرتاسه خیلی تغییر نکرده است که این یک شاهکار بسیار نادر در سیر تکاملی خزندگان دریایی به شمار می آید.

فیشر می گوید: شاید وجود ایکتیوساروس های ژوراسیکی در دوره کرتاسه به این دلیل از دید دانشمندان دور افتاده اند که آنها همیشه در خاورمیانه زندگی می کرده اند منطقه ای که پیش از این فقط یک فسیل ایکتیو ساروس بسیار ناقص از آن به دست آمده بود.

کشف این فسیل حاکی از آن است که انقراض دوره ژوراسیک در مورد ایکتیوساروس ها روی نداده است حقیقتی که ثبت فسیل آنها را کاملا از دیگر گروه های دریایی خزنده متفاوت کرده است.

انقراض نهایی ایکتیوساروس ها در حدود 95 میلیون سال پیش روی داده است./